januari 7, 2019

Zo voorkom je als ondernemer een burn-out

De beste stuurlui staan aan wal. Klopt helemaal. Want als je ergens middenin zit, is doen wat het beste voor jou is, nogal een uitdaging. Ik lag ooit met een vette burn-out in de sloot, maar sta nu weer met beide benen aan wal. En dus vond ik het tijd om andere ondernemers te helpen met het voorkomen van een burn-out. Wat geloof me, die wens ik echt niemand toe (nee zelfs mijn aller allerstomste ex niet).

Na ruim 5 jaar ondernemen, kan ik vol overtuiging zeggen: ondernemen is geweldig! Ik zou echt niet anders meer willen. De vrijheid, creativiteit en afwisseling. Ik houd ervan. Ondernemen met een burn-out is echter een stuk minder leuk. Als je voor een baas werkt, meld je je ziek. Als het lang duurt, wordt er vervanging geregeld en kun jij als het goed is, werken aan je herstel. Zonder je zorgen te maken over het failliet gaan van jouw werkgever of een geldgebrek voor jouzelf (je wordt tenslotte doorbetaald).

Naar aanleiding van mijn blogs over burn-out benaderde RTL Nieuws mij (hoera voor SEO;-)). Of ik wilde meewerken aan een item over dit thema. Ik heb ‘ja’ gezegd. Ik wil het taboe doorbreken en burn-out bespreekbaar maken. En ik hoop andere mensen die hiermee kampen te laten zien dat ze niet alleen zijn. Volgens mij is dat gelukt want deze video is alleen al op mijn LinkedIn-pagina meer dan 6.000 x bekeken en ik heb tig reacties gehad.

Burn-out ondernemer

Als ondernemer is het andere koek. Velen hebben geen arbeidsongeschiktheidsverzekering. De rekeningen blijven op de deurmat vallen, terwijl er geen geld binnenkomt. En hop, daar is de extra stressfactor die je nu juist niet kunt gebruiken. Een burn-out voorkomen is als ondernemer dus geen overbodige luxe. Maar ja, hoe doe je dat? Want er moet nu eenmaal van alles als je eigen baas bent: offertes maken, opdrachten uitvoeren, facturen versturen, je website bijhouden, misschien ook wel bloggen, jezelf promoten etc. De lijst is oneindig lang.

Mijn tips voor jou als ondernemer

Je bent vast niet voor niets op dit blog terecht gekomen. Waarschijnlijk heb je al een paar signalen van je lijf gehad dat het niet zo lekker gaat. Er moet wat veranderen, maar man wat is het lastig. Nu ik steeds verder hersteld ben, wil dat niet zeggen dat ik mijn oude leven weer oppik. Juist niet. Ik heb mijn keiharde lessen geleerd en heb afspraken met mezelf gemaakt over hoe ik mijn bedrijf voortaan run. Ik deel graag mijn tips om een burn-out voor te zijn. Pak een kop thee of koffie en ga er even lekker voor zitten. Ontspannen is tenslotte ook een goede tip;-)

1. Nee nee nee

Dit is in mijn ogen de allerbelangrijkste. Er is namelijk één ding dat veel mensen met een burn-out gemeen hebben: ze vinden ‘nee’ zeggen verdomd lastig. Of dat nou tegen een opdrachtgever, partner of goede vriend(in) is. Toen ik net begon met ondernemen, had ik het gevoel dat ik niet de luxe had om ‘nee’ tegen een aanvraag van een opdrachtgever te zeggen. Al het werk was welkom; ik moest toch leven van mijn bedrijf? Ook al paste de opdracht of opdrachtgever niet bij me of had ik helemaal geen tijd, het maakte niet uit. Yes sir!

Tegenwoordig voel ik me net een kleuter in de nee-fase. Ik zeg vaker ‘nee’ dan ‘ja’. Het bevalt me meer dan prima. Mijn mantra: stop, denk, doe. Neem even de tijd om na te denken over het verzoek dat je binnenkrijgt. Maakt je hart een sprongetje? Is er ruimte in je agenda, zonder alles overhoop te moeten gooien en zonder dat je privéleven eronder lijdt? Betaalt de opdrachtgever je genoeg? Zeg dan pas ‘ja’.

Ik denk nu zo: voor elke ‘nee’ is er ruimte voor een ‘ja’ die 100x beter voelt.

2. Besteed zaken uit

Merk je dat dingen je boven het hoofd beginnen te groeien? Kijk of je bepaalde zaken kunt uitbesteden, zodat je je vooral bezighoudt met dat deel van ondernemen waar je goed in bent, blij van wordt en energie van krijgt. Denk bijvoorbeeld aan het doen van de aangifte inkomstenbelasting, je BTW-aangifte, het maken van je website etc. Op die manier blijft er meer tijd en energie over om declarabele uren te draaien.

En nou hoor ik je denken: ja maar, dat kost me geld. Ik zie het zo: vaak zijn de mensen die je inhuurt voor bijvoorbeeld administratieve taken goedkoper dan jijzelf. Dat betekent dus dat het inhuren van hen je uiteindelijk meer winst oplevert dan wanneer jij het zelf had gedaan. Want in de uren die jij wint, kun jij opdrachten aannemen.

3. Focus en prioriteer

Ik was er zo trots op altijd: ik kon zooooo goed multitasken. Dacht ik. Ik deed alles door elkaar. Dat zag er ongeveer zo uit: ik begon met een tekst en als er een mailtje binnenkwam, klikte ik daar meteen op en beantwoordde hem. Omdat ik toch al afgeleid was, checkte ik mijn sociale media. Ok, verder met de tekst. Oh telefoontje; even opnemen hoor. Vervolgens ging ik weer verder met die tekst waar ik aan werkte. En dat ritueel herhaalde zich de hele dag, in willekeurige volgorde. Resultaat: ik was doodmoe aan het einde van de dag. Maar heej, alles was onder controle en iedereen tevree: de klant is tenslotte koning.

Nu ziet mijn dag er heel anders uit. Ik plan het checken van mijn mail in (pas NA de belangrijkste of lastigste taak voor die dag). Tussendoor staat mijn mailprogramma standaard uit. Als ik een tekst uitwerk, leg ik mijn telefoon weg en ben ik even niet bereikbaar (nee, ook geen sociale media checken dus). Opdrachtgevers bel ik terug op een moment dat het mij uitkomt.

Kortom: ik ben de koning, niet die ander. Sinds ik zo gefocust te werk ga, ben ik stukken minder moe én verzet ik meer werk. En mijn opdrachtgevers? Die zijn nog steeds heel blij met me. Ik doe namelijk altijd wat ik beloof, maar wel op een manier die voor mij het beste werkt.

4. Pauzeer genoeg

Zodra de druk opliep, was er één ding dat ik vroeger standaard schrapte: de pauze. Lunchen deed ik dan achter mijn bureau (gevolg: altijd kruimels en koffievlekken tussen en op mijn toetsenbord). Ik dacht echt dat doorwerken op zo’n moment het beste was. Elk half uur, was er weer eentje tenslotte.

Nu pak ik het compleet anders aan. Na elke taak pauzeer ik even 5-10 minuten. Voor de lunch neem ik een uur in plaats van een half uur. Sinds kort ga ik dan ook even naar buiten, een ommetje doen. Goed voor de vitamine D, want daar had ik dus een enorm tekort van door al dat binnen zitten. In totaal pauzeer ik dus veel langer.

Tot mijn grote verbazing verzet ik daardoor juist meer werk. Dat komt omdat mijn hersenen zich tijdens al die pauzes kunnen herstellen, waardoor ik veel geconcentreerder en creatiever ben op de momenten dat ik wél werk. Als ik mijn werkdag afsluit, ben ik niet meer doodmoe, maar heb ik gewoon lekker gewerkt. Zoals het eigenlijk hoort natuurlijk.

5. Plan niet-werkdagen in

Als ondernemer is het ontzettend verleidelijk om altijd met je werk bezig te zijn. Ook in de avonduren en weekenden. Er is altijd wat te doen. Ik was ook zo’n ondernemer. Had ik net mijn laptop dichtgeklapt, hoorde ik op mijn telefoon nog een mailtje binnenkomen. Toch even spieken. Oeee leuk, een offerte-aanvraag! Toch maar snel een antwoord terugsturen. En voordat ik het wist had ik nooit weekend of een echt vrije avond. Iedereen was gewend dat ik altijd meteen reageerde.

Mijn openingstijden op Google Mijn Bedrijf

Mijn oplossing: overal en nergens communiceren wat mijn werkdagen- en tijden zijn. Het staat in de handtekening van mijn mail, op mijn voicemail en op Google mijn bedrijf. Zo voorkom ik dat anderen denken dat ik 24 uur per dag bereikbaar ben én het is een mooie reminder voor mezelf. Overigens wil het niet zeggen dat je niet in het weekend of in de avond mag werken hè? Als jij meer een avondmens bent, werk dan lekker in de avonden. Komt het weekend juist goed uit? Doe dat dan. Maar zorg er wel voor dat je jouw ‘weekend’ dan op een ander moment neemt.

6. Ontstress regelmatig

Iedereen heeft wel eens stress. Het kan heel nuttig zijn. Bijvoorbeeld om dingen gedaan te krijgen. Stress an sich is dan ook niet ongezond. Stress waarvan je niet meer herstelt echter wel. Dat is de voorbode van een burn-out. Zorg dus dat je genoeg ontspant. Het maakt eigenlijk niet zoveel uit hoe en wanneer je het doet, als je het maar doet. Plan jouw ontstress-moment het liefst gewoon in.

Ik ben regelmatig in mijn moestuin te vinden. Met mijn handen werken, maakt me rustig en ontspannen.

Zo begin ik elke dag met ademhalingsoefeningen en lichamelijk beweging: yoga, krachttraining of een stukje op de hometrainer. In totaal ben ik daar maximaal 45 minuten mee kwijt. Mijn werkdag start daardoor zoveel relaxter dan wanneer ik meteen begin met werken. Ben jij niet zo’n ochtendtijger, dan kun je natuurlijk ook op een ander tijdstip jouw relax-moment inplannen. Of het nou door sporten, met de hond wandelen, een boek lezen, tuinieren of schilderen is. Zet jouw hoofd even lekker uit. Er een vast ritueel van maken, helpt je om het vol te houden.

Let op je ademhaling en houding

Dankzij mijn coach ontdekte ik dat ik vaak compleet verkrampt achter mijn bureau zat te werken. En ze vertelde dat ik niet de enige ben die dat doet. Ik en vele anderen met mij trekken vaak onbewust hun schouders op tijdens het werken en houden hun adem in. Hiermee geef je je lichaam een signaal dat het niet mag ontspannen.

Toen ik er een post op Instagram over maakte, reageerden veel mensen bevestigend. Een van de reacties was: “Interessante materie! Ik doe namelijk precies hetzelfde maar was me er totaal niet van bewust. Thanks!!”. Wat je bijvoorbeeld kunt doen is elk half uur een wekker zetten en bij jezelf checken hoe je zit en ademt. Adem dan een paar keer rustig in en uit en rol een paar keer met je schouders. Zo train je je lichaam om meer ontspannen te werken.

Deel jouw tip

Dit waren geloof ik wel mijn belangrijkste tips om als ondernemer een burn-out te voorkomen. Hopelijk heb je er wat aan! Heb jij nog een supertip voor andere ondernemers? Laat het weten in een reactie.

Fotocredits: Thomas Duiker van Dyvemedia, Tomek Augustyn
en Claire Sambrook.