Een burn-out voorkomen? 5 tips
Een burn-out voorkomen. Dat had ik graag gedaan. Helaas. Gigantisch mislukt. Voordeel: nu kan ik anderen van mijn harde lessen laten leren. Dus wil je een burn-out voorkomen? Neem deze 5 tips ter harte.
Achteraf zie je dingen altijd zo scherp, terwijl je op het moment zelf stekeblind lijkt te zijn. Hoezo was ik verbaasd toen ik me in november 2015 ziek moest melden omdat ik niets meer kon? Geen boodschappen, geen blokje om, niet koken, niet fietsen. Helemaal niets. Ja, ellendig voor me uitstaren en janken. Achteraf was ik al veel langer ziek. Een jaar eerder ging ik al naar de bedrijfsarts met klachten van extreme moeheid en paniek. Binnen een week meldde ik me beter. Het ging wel weer. Dacht ik. Had ik toen onderstaande tips opgevolgd, dan was het misschien nooit zo ver gekomen. Doe er dus je voordeel mee, want zo kun je hopelijk een burn-out voorkomen.
1. Neem de signalen van je lijf serieus
Hoofdpijn, pijn in je onderrug, nek- en schouderpijn, slecht slapen, vaak moe zijn, darmklachten. Je lijf heeft een heel repertoire aan signalen om te laten zien dat het niet blij is. Wat veel mensen doen is ervan balen. Die hoofdpijn verpest je dag. Want je moet nog zoveel doen. Het moet weg. Hier heb je helemaal geen tijd voor! Pijnstillers erin kieperen en doorgaan. Wat je ook kunt doen, is even bewust stilstaan bij je klachten. Waar komt die hoofdpijn vandaan? Wanneer stak het de kop op? Kun je een link leggen met hoe je week is verlopen? En vervolgens: wat heeft je lijf en dus jij nu nodig? Een pauze? Een wandelingetje van een half uurtje of stug doorgaan met werken of andere dingen die moeten? Wordt je hoofdpijn daar minder van? Negeer de signalen die je lijf geeft niet. Ben je slecht in het voelen van die signalen? Een goede sport om je lijf beter te voelen is yoga.
2. Kaart het aan op je werk
Heb je het gevoel dat het werk je boven je hoofd groeit? Voel je je steeds vaker compleet uitgeput na een dag werken? Kaart het zo snel mogelijk aan bij je leidinggevende. Denk niet ‘het is maar tijdelijk, het gaat wel weer over’. Dat dacht ik ook. Ik zorgde voor mijn zieke, toenmalige vriend. Maar die deadlines op mijn werk gingen ook gewoon door. Ik had wel geregeld dat ik wat vaker thuis kon werken. Dan kon ik, na een ritje naar het ziekenhuis, weer snel achter mijn laptop kruipen. En dat hield ik dus gewoon vol. Tot een jaar later het licht compleet uitging. Ik durfde praktisch de deur niet meer uit door heftige paniekaanvallen. Drie minuten douchen voelde als een ware overlevingstocht. Als je dit punt van totale uitputting hebt bereikt, ben je pas echt ver van huis. Geloof me, een burn-out voorkomen is minder werk dan ervan herstellen. Dus doe jezelf een lol en trap op tijd op de rem.
3. Zeg ‘ja’, maar dan tegen jezelf
Als ik naar mezelf en de mensen om me heen met een burn-out kijk, valt één ding meteen op: het zijn harde, betrokken werkers die het woordje ‘nee’ niet hebben uitgevonden. Het zijn de collega’s die er voor de volle 100% voor gaan, anderen graag helpen en ‘ja’ als favoriete antwoord hebben. Kortom: de ideale werknemers. Voor hun werkgever dan. Niet voor zichzelf. ‘Ja’ zeggen tegen anderen is vaak ‘nee’ zeggen tegen jezelf en andersom. De vraag is dus: wie is belangrijker? Met wie zul je het je hele leven moeten doen? Als mensen iets aan je vragen, is je eerste reactie waarschijnlijk ‘tuurlijk, doe ik’. Maar probeer jezelf eens wat extra tijd te geven door te zeggen ‘ik laat het je nog weten’. Ga vervolgens bij jezelf na of ‘ja’ wel het goede antwoord is. Voor jou. In het begin zal het heel onwennig voelen, maar uiteindelijk geeft ‘ja’ zeggen tegen jezelf een bevrijdend gevoel.
4. Zet je ego opzij
Ik merkte bij mezelf dat ik het ontzettend lastig vond om dingen aan anderen over te dragen op mijn werk. Als ik dat zou doen, zou namelijk alles in de soep lopen. Bij mij liepen dingen altijd op rolletjes (ik ben tenslotte een control-freak, net zoals veel andere mensen die nu met een burn-out thuis zitten). Ik was de enige op de redactie die nooit een deadline miste. En daar was ik enorm trots op. In mijn hoofd was ik dus onmisbaar. Toen ik me een weekje ziek meldde, gingen er inderdaad wat dingen mis. Dat bevestigde natuurlijk mijn gedachten. Maar tot mijn grote ontsteltenis draaide de wereld daarna gewoon door. Ik was de enige die zich druk maakte om die foutjes. Mijn ego was best even gekrenkt toen bleek dat ik helemaal niet onmisbaar was. Tegelijkertijd luchtte het ook enorm op. Ik realiseerde me dat ik niet alles op mijn schouders hoefde te nemen.
5. Druk? Pauzeer vaker
Je herkent het vast wel: het gevoel dat er te weinig uren in een dag zitten. Je bent zo druk dat je echt geen tijd hebt om te pauzeren. Want dat is weer een half uur minder tijd om je werk af te krijgen. Dus sla je steeds vaker die pauze over. Prop je die lunch snel achter je computer naar binnen. Of erger nog: je vergeet überhaupt te lunchen. Het voelt ontzettend tegenstrijdig om een half uur te pauzeren terwijl je zo druk bent. En toch is pauzeren juist dan belangrijk. Sterker nog: pauzeer vaker als je overloopt van het werk. Het is namelijk bewezen dat je van pauzeren juist productiever wordt. Dat moet toch als muziek in de oren klinken als je zoveel te doen hebt!
Te laat?
Ik hoop dat je wat hebt aan deze tips. Komen ze te laat om een burn-out te voorkomen? Wellicht heb je dan iets aan mijn blog ‘Herstellen van een burn-out doe je zo’.
Fotocredits: Pathishe en David Pilbrow