september 17, 2015

Drie hardnekkige fabels over biologisch eten

In tien jaar tijd is de omzet van biologisch voedsel in Nederland met meer dan 60% gestegen. Je hoeft maar een willekeurige supermarkt binnen te wandelen en de biologische producten vliegen je om de oren. Inclusief allerlei fabels.

Zelfs de Nettorama, door mijn vriend laatdunkend ‘de campingwinkel’ genoemd, verkoopt sinds kort biologisch vlees. Om me heen zie ik het biologisch etenvirus zich ook in rap tempo verspreiden. Steeds meer vrienden raken besmet. En hoewel ik zelf nog regelmatig niet-biologisch eet, gooi ik mijn winkelmandje maar al te graag vol met die lekkere en oh zo gezonde bio-speltkoekjes.

Drie fabels

Maar is biologisch eten wel zoveel gezonder dan niet-biologisch voedsel? Smaken die bio-koekjes lekkerder dan de gewone variant? En heeft het milieu echt baat bij deze bio-trend? Ik ging op onderzoek uit (oftewel: surfte in mijn luie stoel het halve internet af) en ontdekte drie hardnekkige fabels over biologisch eten:

1. Biologisch eten is onbespoten en dus gezonder

Ik was in de veronderstelling dat biologisch voedsel onbespoten is. Vol ongeloof las ik dat op biologisch voedsel vaak ook gif zit. Huh, wat?! Was ik nou serieus zo naïef te denken dat bladluizen, vliegen en ander gespuis biologische gewassen niet blieven? Blijkbaar. Ik ben tenslotte blond.

Uiteraard is er wel een verschil: biologische boeren maken gebruik van natuurlijke in plaats van chemische middelen. Maar dat zegt niet zoveel. Zo is in veel landen rotenon toegestaan in de biologische landbouw. Naast de poelslak, gaan er ook veel vissen en insecten dood aan dit giftige goedje en krijgen muizen er parkinsonachtige verschijnselen van. Voor Nederland overigens reden om het gebruik van dit gif niet toe te staan.

Andersom zijn er ook chemische bestrijdingsmiddelen die niet giftig zijn. En ook al zijn ze dat wel; op minder dan 1% van de Nederlandse producten blijven meer pesticiden achter dan is toegestaan.

2.Biologisch geteeld voedsel is altijd beter voor het milieu

De meeste dieren in de biologische veeteelt leiden een fijner leven voordat ze op ons bord belanden. Maar is biologische landbouw en veeteelt ook beter voor het milieu? Je zou zeggen van wel aangezien kunstmest en pesticiden schadelijk zijn voor het milieu. Maar er zit nog een andere kant aan het verhaal. Volgens Louise Fresco, de voorzitter van de Raad van Bestuur van Wageningen Universiteit, zou het zes keer zoveel grond kosten als we alles biologisch zouden verbouwen. De opbrengst per vierkante meter is namelijk lager. Dag tropische regenwouden en dag natuurgebieden in Nederland. Slik.

En dan heb je het dus nog niet eens over de impact van ons eigen transport om biologische groenten te verbouwen of kopen. Uit Australisch onderzoek (Bron: Vrij Nederland) blijkt dat het zelf telen van groenten en fruit in je moestuin, meer CO2-uitstoot kan veroorzaken dan wortelen uit de supermarkt. Hoe kan dat? Nou, die vijf zakken mest zijn te zwaar voor op de fiets. En dus pak je de auto. Tada, weg voordeel voor het milieu.

Ik kan opgelucht ademhalen want ik heb mijn drie zakken van 40 (!!) liter op de fiets gehaald. Wel met gevaar voor eigen leven. Overigens hoeven reizende groenten en fruit het milieu niet per se meer te belasten dan streekproducten die biologische winkels zo graag promoten. Volgens Australische onderzoekers kunnen geimporteerde appels het milieu minder belasten dan lokaal geteelde zomerappels die maandenlang in een energieslurpende koelcel liggen.

3.Biologisch eten is lekkerder

Ok, biologisch voedsel is dan misschien niet per se gezonder of beter voor het milieu, maar wel lekkerder dan niet-biologische producten, toch? Dat ligt er dus maar net aan. Een verse niet-biologische appel, smaakt beter dan een overrijpe biologische appel. En laat de aanvoer van verse producten bij grote supermarkten nou net wat beter geregeld zijn dan bij de kleinere biologische winkels. Daarnaast verbouwen biologische boeren vaker rassen die bestand zijn tegen allerlei ziektes. Logisch, want ze gebruiken geen pesticiden. Deze rassen hebben helaas niet altijd de beste smaak.

En dan nog even de resultaten van een grappig Amerikaans onderzoekje (het laatste, beloofd!). Deelnemers konden het verschil niet proeven tussen biologisch en normaal fruit. Ja, maar dat zijn Amerikanen. Hun smaakpapillen zijn verpest door alle hamburgers en frisdrank, hoor ik je denken. Helaas, zelfs het Zwitserse ‘Forschungsinstitut für biologischen Landbau’ erkent: ‘Er is brede overeenstemming dat (…) de meeste studies die de smaak en de zintuiglijke kwaliteit van biologische en conventionele voeding vergelijken, geen consistente of significante verschillen rapporteren.’

In de bio-bak?

Ik raakte zelf nogal in de war van het schrijven van deze blog. Moet ik al mijn goede, gezonde voornemens dan maar in de bio-bak gooien? Ik heb besloten van niet. Ik blijf gewoon op de fiets naar die biologische winkel gaan, eet seizoensgroenten die niet maandenlang in de koeling liggen en blijf genieten van mijn ‘gezonde’ bio-speltkoekje. Ik denk dat het gezond is, waardoor ik minder stress over mijn gezondheid heb. En dat is uiteindelijk ook beter voor mijn hart en dus gezondheid. Et voilà, rond is de cirkel.

En jij?

Eet jij biologisch? Zo ja, wat zijn voor jou de redenen om dit te doen? Hoe denk jij over deze drie fabels? Ik ben benieuwd!

Fotocredits: Moyan Brenn en Jeroen Mirck


Creatieve-tekstschrijver-Kim-